Градот не е град!

Одамна немам седнато да напишам текст во афект, буквално се тресам од потребата да го направам ова. Еве на пример овој, дел го пишувам накрај, откако главното помина. Сега можам на мирно да седнам и да го склопам текстот инспириран од статијата на Влада Урошевиќ „Денови без град“, пишувана во годините по скопскиот земјотрес, а објавена пред три дена на порталот Окно.

Градот веќе не е град, ми ѕвони во глава како сума сумарум на сето она што сум го собирала во врска со актуелните и не толку актуелни случувања во градот Скопје. Еве што пишува Урошевиќ:

„Разбудени среде урнатини, сè уште не сфаќавме дека она што до тоа утро беше град, сега веќе е, отстрана гледано, неупотреблив, несмасен украс фрлен врз јулската земја. До нас сè уште не беше стасана помислата дека повеќе не можеме да се сметаме за жители на еден град кој дотогаш беше наш: тој ја беше изгубил својата основна намена - способноста да ни даде покрив над главите, и сите ние бевме само збир луѓе што сè уште ги поврзува за едно место нешто помеѓу должност и сентименталност.

Уште не беше наполно јасно дека градот веќе не е град...“

Јас вака се чувствувам за мојот град. Како град кој не е град. Така го гледам неговиот идентитет и мислам дека прво што треба да направам е да го прифатам тоа. Мислам дека треба сите да го прифатиме тоа. Дека градот не е град. Да прекинеме да живееме во носталгија и сентименталност. Да сфатиме дека живееме во еден град кој не беше/не е тоа. Сурово е. Да! 

Ова нема никаква врска со т.н. проект/визија/симулација Скопје 2014, ниту пак со сечењето на сите дрвја во градот и нивна замена со цветни грмушки во форма на куче или други животни, нема врска со ниту една глупост што се случува во последниве години... туку е обратно, тие глупости се случуваат заради тоа што Скопје е градот кој не беше/е тоа. Да не беше така, немаше ништо од сето ова да се случи. Го дозволивме тоа! И сега треба да прифатиме дека Скопје не е град и да тргнеме од таму. Со колку и иронија, цинизам, пркос, дрскост, полемичност, отвореност и да треба.

Затоа што кога ќе помислам дека само пред пет години кога едно лето поминав во Италија, во моментите при крајот на август, кога веќе сакав да се вратам дома, во носот постојано ми се вртеше мирисот на липа. Тоа за мене беше Скопје. Дома, таму каде што ми мириса на липа. Таму каде што уживам во зајдисонцето на Партизанска, каде што обожавам да одам пешки дури и кога е премногу ладно или премногу топло. Нешто слично и за Урошевиќ било знак дека градот одново стануваше град:

„Градот бавно и незабележливо одново стануваше град. Мигот кога тоа конечно се случи не може прецизно да се одбележи. Впрочем, тој миг е за секого поинаков и друг. За мене тој миг се случи во една вечер во која сè уште се чувствуваше последниот топол здив на тоа толку упорно продолжувано лето. Одејќи помеѓу куќите (што денес веќе ги нема) кои стоеја меѓу хотелот Скопје и Работничкиот дом, покрај еден нејасно осветлен двор, застанав. До мене дојде, по толку денови во кои правта на малтерот го убиваше кај сите нас чувството за мирис, пробивајќи се низ острата бела прав која сè уште го исполнуваше млакиот воздух, мирисот на печени пиперки: топлиот, интимен, летен мирис на скопските вечери. По ѓаволите, помислив патетично, чувствувајќи се одеднаш во затемнетиот, разурнат град пак како дома, овој град почнува одново да прилега на себеси“.

Сега кога ќе помислам на оваа моја асоцијација станувам бескрајно автоцинична, се мавам себеси по тој глуп нос и таа глупа глава и се тресам од нервоза зошто тоа се случува, но морам да прифатам, дека градот не е град. Дека деновите без град траат, веројатно циклично се повторуваат, но исто така можно е и да се тука постојано, а ние да се залажуваме дека тоа не е така. Но, градот не е град. Треба тоа да се повторува како мантра, додека не стане јасно и од тука да се тргне.